B&W van Hoorn hopen wel dat meer winkeliers hun deuren op zondagen openen, maar ze zijn tegen gratis parkeren op Koopzondagen. ”De Superkoopzondagen trekken extra bezoekers, omdat dan veel winkels open zijn en/of omdat er evenementen in de binnenstad zijn. Gelet hierop is gratis parkeren op deze koopzondagen ongewenst.” Schrijft het College aan de gemeenteraad. Verder hopen B&W dat evenementen vaker op Koopzondagen gehouden worden omdat ze elkaar zouden versterken.
Lees hier de brief aan de gemeenteraad:
De Winkeltijdenwet is op 1 juli 2013 gewijzigd om gemeenten de vrijheid te geven over het wel of niet toestaan van koopzondagen. Uw raad heeft besloten dat sinds december 2013 alle winkels in Hoorn op alle zondagen hun winkeldeuren mogen openen voor het publiek. Ook heeft uw raad besloten de ruimere zondagsopenstelling en de effecten daarvan na een jaar te evalueren en uw raad te informeren over de uitkomsten hiervan. Het advies is om de ruimere zondagsopenstelling in stand te houden. Uit de evaluatie blijkt dat zowel onder inwoners als ondernemers hiervoor draagvlak is en de concurrentiepositie voor Hoorn is verbeterd. Op de gezamenlijke Superkoopzondagen in de binnenstad blijft het betaald parkeren nodig vanwege de verkeersaantrekkende werking. De belangrijkste uitkomsten van de evaluatie worden in deze brief verder omschreven.
Hoe hebben we het Winkeltijdenbeleid geëvalueerd?
Voor een goede beeldvorming is geëvalueerd met de gemeentelijke afdelingen Stadsbeheer en Veiligheid, Vergunningen & Handhaving en de politie. Het onderzoeksbureau I&O Research is ingeschakeld voor een digitale enquête onder inwoners en alle ondernemers. Bijna 600 inwoners en 150 ondernemers hebben deze enquête ingevuld. Het rapport met uitgebreide onderzoeksresultaten van I&O Research vindt u als bijlage bij deze brief.
Er is ook een evaluatie geweest met de ondernemersvereniging Ondernemers Stad Hoorn (OSH). De OSH heeft een eigen enquête onder de ondernemers van de binnenstad gehouden. 90 leden hebben deze enquête ingevuld. Via het Overleg Leefbaar Binnenstad (OLB) is ook geëvalueerd onder de inwoners van de binnenstad. Nieuwsactualiteiten, reacties van publiek en ondernemers(verenigingen) zijn meegenomen in de evaluatie.
Wat is het draagvlak voor de ruimere zondagsopenstelling?
De meerderheid van de inwoners (56%) is positief over de koopzondagen in de gemeente Hoorn. De jongvolwassenen (18-34 jarigen) zijn over het algemeen de grootste voorstander van een volledige zondagsopenstelling. De 65-plussers hebben minder vaak een uitgesproken mening over de koopzondagen. Toch zijn ouderen ook meer positief dan negatief. In het afgelopen jaar bezochten 7 op de 10 inwoners op zondag een winkel of supermarkt. Onder de 18-34-jarigen is dit zelfs 85%.
Het totaalbeeld bij de ondernemers is minder eenduidig. Een derde is positief, een derde is neutraal en ongeveer evenveel is negatief. Binnenstadondernemers en winkeliers die al meedoen met de koopzondagen zijn positiever over de ruimere zondagsopenstelling dan daarbuiten. De kleine
zelfstandigen zijn het minst positief. Ondernemersvrijheid vinden ondernemers een voordeel. Ondernemers met meer dan 4 medewerkers in dienst zijn vaker met enige regelmaat op zondag open dan ondernemers met maximaal 4 medewerkers. In alle winkelgebieden vindt de meerderheid van de ondernemers de gezamenlijke koopzondagen belangrijk en duidelijk richting de consument. De meeste winkels zijn daarom open op de gezamenlijke koopzondagen. De meeste binnenstadondernemers zijn tevreden over de 15-16 gezamenlijke Superkoopzondagen per jaar. De OSH wil deze koopzondagen nog aantrekkelijker maken met extra entertainment. De helft van de winkels op Woonboulevard Hof van Hoorn (voornamelijk landelijke grootwinkelbedrijven) is op alle zondagen open voor het publiek. Het tuincentrum en bepaalde winkels op de bedrijventerreinen zijn op elke en/of meerdere zondagen open. In de wijkwinkelcentra openen voornamelijk de supermarkten de deuren op alle zondagen.
Wat zijn de POSITIEVE effecten van de
In 2013 gaven diverse gevestigde ondernemers aan ernstig in hun concurrentiepositie te worden geschaad door een beperkte zondagsopenstelling. Regiogemeenten zoals Enkhuizen, Drechterland, Medemblik, Alkmaar en Purmerend hadden immers al een ruimere zondagsopenstelling.
In 2014 heeft een kwart van de inwoners op zondagen minder winkels in andere plaatsen bezocht dan in 2013. Dit levert een betere regionale concurrentiepositie voor Hoorn op. Ook ondernemers noemen dit als positief effect. Andere genoemde positieve effecten van ondernemers zijn meer gezelligheid, levendigheid en drukte in de stad op zondag, meer service naar de klant en ondernemersvrijheid. Ondernemersvrijheid op zondagen heeft ook een positief effect op het vestigingsklimaat voor nieuwe ondernemers.
Zes op de tien inwoners vinden dat de ruimere zondagsopenstelling positieve effecten voor hen heeft. De meest genoemde voordelen zijn: meer gemak, meer flexibiliteit, meer vrijheid en meer levendigheid en gezelligheid in de winkelgebieden. De ruimere zondagsopenstelling heeft ook een positief effect op de horeca in de binnenstad.
Wat zijn de NEGATIEVE effecten van de
Ondernemers ervaren een hogere werkdruk en maken meer kosten door de ruimere zondags-openstelling. Dit geldt met name voor de kleine zelfstandigen. Ook ervaren ondernemers als negatieve effecten dat er een verschuiving is van de omzet en er publiek komt kijken en vervolgens niets koopt. Ondernemers vinden dat het voor het publiek onduidelijk is wanneer welke winkel open is op zondag. Bijna 3 op de 10 inwoners en bezoekers geven dit ook aan en vinden de koopzondag in de binnenstad onduidelijk. Hetzelfde aantal inwoners ervaart ook parkeeroverlast in de binnenstad en een verstoring van de zondagsrust. Daarentegen geven inwoners via het Overleg Leefbaar Binnenstad (OLB) aan dat er geen extra parkeerdruk is. Het beeld via het OLB is verder dat er zo weinig winkels op zondagen open zijn dat er nauwelijks effecten zijn.
Welk effect heeft de ruimere zondagsopenstelling op de omzet van ondernemers?
Voor bijna de helft van de ondernemers zorgt de ruimere zondagsopenstelling voor een verschuiving van de omzet. De overige ondernemers zien wel een effect, waarbij de positieve en negatieve geluiden elkaar redelijk in evenwicht houden. Dit geldt ook voor de kleine ondernemers met maximaal 4 medewerkers. Als we nader inzoomen op de kleine ondernemers met maximaal 4 medewerkers in dienst, blijkt dat het aantal ondernemers dat spreekt over een omzetstijging (19%) redelijk in evenwicht is met het aantal ondernemers dat spreekt van een omzetdaling (16%). Ondernemers die niet open gaan op zondagen hebben meer last van omzetdaling. Vooral de binnenstadondernemers en de winkeliers die al meedoen met koopzondagen zijn van mening dat de koopzondag steeds belangrijker wordt voor de omzet.
Wat vinden ondernemers en inwoners van de koopavond?
Landelijk staat de koopavond ter discussie. De evaluatie in Hoorn wijst uit dat de meerderheid van alle ondernemers de winkeldeuren opent op de gezamenlijke koopavonden. Ondernemers vinden dat een gezamenlijke koopavond voor gezelligheid en veiligheid in de stad zorgt en duidelijk is voor de consument.
Een derde van de winkeliers heeft geen antwoord op de vraag of het aantal klanten op de koopavond is afgenomen door de ruimere zondagsopenstelling. Volgens een derde daalt het aantal klanten op koopavond. Enkele ondernemers vinden dat de populariteit van de koopavonden afneemt doordat supermarkten de gehele week ’s avonds open zijn.
Een derde van de inwoners staat positief tegenover de koopavond en één op de tien is negatief. De 65-plussers zijn de grootste groep met geen uitgesproken mening over de koopavond. De jongvolwassenen (18-34 jarigen) zijn overwegend positief over de koopavond. Inwoners die fulltime werken, vinden dat de koopavond een goed moment is om te winkelen en een prettige sfeer geeft.
Wat zijn de effecten van de ruimere zondagsopenstelling op de gemeentelijke dienstverlening?
De ruimere zondagsopenstelling heeft effect op specifieke gemeentelijke dienstverlening zoals de stadsreiniging, het parkeer- en verkeersregime en integraal toezicht en evenementen.
Welke effecten waren dat in het afgelopen jaar?
Stadsreiniging
De afdeling Stadsbeheer reinigt de winkelgebieden op maandag, woensdag, vrijdag en zaterdag. De praktijk wijst uit dat het zwerfvuil op zondagen acceptabel is en dat het niet nodig is om het zwerfvuil op zondag al op te ruimen.
Parkeer- en verkeersregime
Op doordeweekse dagen en zaterdagen sluiten de uren van het betaald parkeren aan op de openingstijden van winkels. Hetzelfde principe is toegepast op de Superkoopzondagen. Is een substantieel deel van de winkels open, dan geldt er betaald parkeren.
Het betaald parkeren op Superkoopzondagen in de binnenstad blijft nodig vanwege de verkeersaantrekkende werking op deze zondagen. De Superkoopzondagen trekken extra bezoekers, omdat dan veel winkels open zijn en/of omdat er evenementen in de binnenstad zijn. De in de binnenstad ingevoerde parkeerregulering is ingesteld om parkeeroverlast en zoekverkeer zoveel mogelijk tegen te gaan en de schaarse parkeerplaatsen te verdelen over de verschillende belanghebbenden. Door het betaald parkeren wordt onder andere gereguleerd dat:
bezoekers niet in de vergunninghoudersgebieden parkeren;
bezoekers niet langer dan 2 uur in het hart van de binnenstad kunnen parkeren;
winkelpersoneel niet op bezoekersplaatsen parkeert, etc.
De bezoekers worden door de regulering gestimuleerd aan de rand van de stad te parkeren (€ 2,30 per dag) in plaats van op zoek te gaan naar een vrije parkeerplaats in het hart van de stad en daarmee onnodig zoekverkeer te veroorzaken. Ook blijven hierdoor de vergunninghoudersplaatsen beschikbaar voor bewoners. Gelet op deze beleidsuitgangspunten is gratis parkeren op deze koopzondagen ongewenst. Het gevolg daarvan zou zijn dat de sturing van de verkeer- en parkeerstromen wegvalt.
Gratis parkeren op alle zondagen is wat ons college betreft dus niet aan de orde. Er bestaan echter
om verschillende redenen twijfels over het hanteren van wisselende parkeerregimes op de zondag. Onderzocht moet worden of de voorkeur ligt bij het handhaven van de huidige situatie of bij eventueel uitbreiden van het betaald parkeren naar alle 52 zondagen per jaar. Daarbij moeten alle spelende belangen tegen elkaar afgewogen worden. Deze evaluatie biedt onvoldoende grondslag voor een dergelijke afweging. Dit vraagstuk zal daarom opnieuw geagendeerd worden in het kader van de aanstaande binnenstadsvisie.
Evenementen
Het afgelopen jaar is er onduidelijkheid geweest over de term ‘Superkoopzondagen’. De OSH had aan de gemeente de data van de gezamenlijke Superkoopzondagen in de binnenstad doorgegeven. Hierbij had de OSH expliciet aangegeven ook de zondagen van de Kunstmarkt en de Speeldag als Superkoopzondag te zien. Uw raad heeft besloten dat ‘betaald parkeren’ in de binnenstad alleen geldt op de
Superkoopzondagen. Het gevolg was dat bezoekers van de kunstmarkt in 2014 betaald moesten
parkeren. Er is geconstateerd dat tijdens de kunstmarkt bijna geen winkels open waren voor het
publiek. De OSH heeft aangegeven, dat de Superkoopzondagen in het vervolg alleen plaatsvinden op de laatste zondag van de maand en de 4 zondagen in december. De verwachting is dat er hierdoor geen knelpunten zullen zijn met eerder genoemde evenementen. De kunstmarkt vindt namelijk altijd begin september plaats en de organisatie van de Speeldag organiseert dit evenement buiten de Superkoopzondag. Er zijn het afgelopen jaar verder geen knelpunten met evenementen geweest.
Integraal toezicht
Voor het integraal toezicht zijn er geen extra kosten voor de inzet op de gezamenlijke 15-16 Superkoopzondagen. De beschikbare uren worden verdeeld over de geldende tarieftijden van het betaald parkeren. Dus als er bijvoorbeeld een Superkoopzondag is, wordt er op een andere dag niet gehandhaafd. Het is een verschuiving van de capaciteit.
Wat is de eindconclusie?
De Winkeltijdenwet is op 1 juli 2013 gewijzigd om gemeenten de vrijheid te geven over het wel of niet toestaan van koopzondagen. Winkelen en ondernemersvrijheid op zondag is nu een landelijke en regionale trend. Ondernemers in Hoorn vinden de ondernemersvrijheid ook een voordeel en de concurrentiepositie is hierdoor verbeterd. Ondernemers in de binnenstad en winkeliers die al meedoen met de koopzondagen zijn positiever over de ruimere zondagsopenstelling dan daarbuiten. De kleine zelfstandigen zijn het minst positief.
De gezamenlijke koopzondagen en koopavonden vinden ondernemers belangrijk en duidelijk richting de consument.
De meerderheid van de inwoners is positief over de ruimere zondagsopenstelling. Vooral de jongvolwassen zijn overwegend positief over de zondagsopenstellingen en de koopavond.
De communicatie over de zondagsopenstellingen in de binnenstad moet beter. Ondernemersvrijheid betekent dat ondernemers zelf mogen bepalen wanneer zij van maandag tot en met zondag (tussen 06.00 uur en 22.00 uur) de winkeldeuren openen. Ondernemersverenigingen en ondernemers zijn gezamenlijk en individueel verantwoordelijk voor een goede communicatie en promotie van hun winkelopeningstijden. Duidelijkheid hierover zal het draagvlak voor de zondagsopenstellingen en concurrentiepositie voor Hoorn verder vergroten. Als service communiceert de gemeente informatie over de zondagsopenstellingen, koopavond en het parkeren via diverse communicatiekanalen richting publiek en ondernemers.
De OSH wenst (nieuwe) evenementen zoveel mogelijk plaats te laten vinden tijdens een Superkoopzondag om deze dag verder te versterken. Ons college probeert in overleg met de OSH zoveel mogelijk aan deze wens tegemoet te komen.
Het betaald parkeren op Superkoopzondagen in de binnenstad blijft nodig vanwege de verkeersaantrekkende werking op deze zondagen. De in de binnenstad ingevoerde parkeerregulering is ingesteld om parkeeroverlast en zoekverkeer zoveel mogelijk tegen te gaan. De Superkoopzondagen trekken extra bezoekers, omdat dan veel winkels open zijn en/of omdat er evenementen in de binnenstad zijn. Gelet hierop is gratis parkeren op deze koopzondagen ongewenst.
Ons college spreekt de wens uit dat steeds meer winkels ook buiten de Superkoopzondagen opengaan om de functie van Hoorn als regionaal koop- en verblijfscentrum verder uit te bouwen.
Volgens ons college bieden sommige evenementen die nu (bewust) niet op een Superkoopzondag worden georganiseerd, kansen op meer bezoekers voor het evenement en voor de winkeliers, wanneer er ook tijdens deze zondagen (meer) winkels zijn geopend.
De ondernemersverenigingen en het publiek worden ook geïnformeerd over de uitkomsten van deze evaluatie.
Tot slot nodigt ons college uw raad uit voor een meningvormende bespreking van deze brief in de Algemene Raadscommissie.
Met vriendelijke groet,
burgemeester en wethouders van Hoorn
de secretaris de burgemeester