Hoorn Museumstad, of binnenkort niet meer….?
1-11-2013 Kan sluiting Affichemuseum nog worden voorkomen?
COLUMN
Er is iets vreemds met Hoorn en zijn musea. Het lijkt een soort haat/liefdeverhouding. Soms wordt je als museum de hemel ingeprezen, op een ander moment ben je helemaal niet meer belangrijk. Hoewel ik zelf in het Hoornse museumwereldje verkeer, snap ik er soms niets van.
Ik hoor raadsleden, wethouders en ambtenaren nog enthousiast praten over “Hoorn Museumstad” en voor je het weet zijn we, in enkele jaren tijd, van 6 Hoornse musea afgegleden naar nog maar 4 (het Turks Museum werd in 2009 de subsidie ontnomen), of misschien binnenkort zelfs maar 3 musea… Tja, dan kun je je als stadje toch moeilijk nog als ‘Museumstad’ afficheren?
Afficheren… Pardon. Ja, ga maar snel nog naar het Affichemuseum want over 2 maanden sluiten de deuren. Dankzij onze wijze Gemeenteraad, dankzij onze ambtenaren, dankzij onze D66-cultuurwethouder Peter Westenberg, dankzij B&W. Deze wethouder zegt dat hij niet anders kan. “Tja, de gemeenteraad is de baas en zij hebben besloten dat dit museum dicht moet.”
“Ammehoela”, zeg ik dan als simpele inwoner van deze nog steeds mooie stad. Tuurlijk kan het anders, maar dan moet je het ook willen! En er voor knokken en eerlijk zijn… Dan kunnen we best een echte Museumstad blijven en Hoorn mede aantrekkelijk houden.
Ik hou niet van politieke spelletjes. Ik hou niet van onjuiste informatie. Daarom maakte ik mij in 2010 boos over een politiek spel rond de toenmalige directeur van de Museumstoomtram. En daarom ben ik ook nu boos over het gemak waarmee de Hoornse politiek afscheid lijkt te willen nemen van het Affichemuseum. Ik ben de laatste die zegt dat alle musea voor altijd moeten blijven bestaan, maar het spel dat hier wordt gespeeld is niet fair!
Wat speelt er bij het geplande afscheid van het Affichemuseum? Het museum zit in een pand van de gemeente Hoorn dat vroeger werd gebruikt door het Waterschap. De gemeente wil af van al die ‘dure monumentale’ gebouwen. Een ‘expert’ wordt gevraagd om de ‘huurwaarde’ van het pand aan de Rode Steen te berekenen. Ondertussen vindt men ten stadhuize dat het museum te weinig bezoekers trekt. En de communicatie met het bestuur van het museum verloopt niet zoals men ten stadhuize wenst. En er moet natuurlijk bezuinigd worden…
De ‘expert’ berekent uit de losse pols dat het pand een huurwaarde van globaal € 80.000 per jaar heeft. Dat kan het museum, met relatief weinig inkomsten en een beetje subsidie niet ophoesten, dus…. Tja, dan moeten jullie er maar uit. De huur wordt per 1-1-2014 opgezegd door de Gemeente Hoorn. Even in een notendop.
Maar hoe had het anders gekund? Ik heb de wijsheid niet in pacht, maar er zijn volgens mij nog wel andere opties dan een museum zo de nek omdraaien.
-Op het stadhuis zou men zich bijvoorbeeld kunnen afvragen of de “gebrekkige communicatie” alleen het Affichemuseum kan worden verweten…
-Zou een nieuwe taxatie door een andere expert misschien aan het licht brengen dat de reeële huurwaarde van het bewuste pand (met gebreken) veel lager ligt…?
-Is het eerlijk om dit museum zo’n huur van € 80.000 te vragen als verhuurder/gemeente…?
-Zeker als je als gemeente een veel lager bedrag als subsidie beschikbaar stelt….
-Zou er nu echt geen andere lokatie in Hoorn te bedenken zijn waar dit museum zou kunnen voortbestaan? Als dit pand echt te duur is, help dan met zoeken naar een alternatief!
-Gaat de kracht van dit Affichemuseum niet veel verder dan aantallen bezoekers? Affiches spreken niet iedereen aan, maar uit o.a. de affiche-veilingen in onze stad blijkt wel het belang en de waardering! En het Affichemuseum heeft nationale en internationale uitstraling en publiciteit.
-Moet je juist in deze tijd niet kijken naar de toekomst? Fysieke winkels krijgen het alleen maar moeilijker. Als je als stad wil ‘overleven’ moet je een mooie combinatie van cultuur, horeca, vrijetijdsbesteding en onderscheidende winkels bieden. Elke expert pleit juist voor zo’n mix.
-Ook dit Affichemuseum wordt, mede dankzij de vele vrijwilligers (en geen enkele betaalde kracht), gerund met minimale middelen. Een goedkoper museum kun je bijna niet hebben.
Kan het anders? Tuurlijk! Als stad kun je gewoon beslissen dat de gebruiker van dit gemeentelijke pand niet deze getaxeerde huur hoeft te betalen. En als je dat persé wel wil, geef je de instelling wat meer subsidie zodat dit bedrag via de huur weer in de gemeentelijke pocket schuift. Daar hoeft in Hoorn niemand een boterham minder om te eten. In het slechtste geval maak je die geplande autotunnel een paar centimeter korter. (Sorry, dat laatste mag ik niet zeggen…)
Ter indicatie: Mijn museum krijgt (gelukkig) subsidie van deze gemeente. En omdat we met 50 vrijwilligers werken, en slechts 2,2 FTE (betaalde banen dus) hebben, en het altijd ‘zuinig aan doen’, lukt het om onze huur aan de gemeente Hoorn te voldoen én een museum te exploiteren… De hoogte van onze subsidie is ongeveer gelijk aan de huur die wij aan de gemeente betalen… Beste Gemeenteraad van Hoorn, waarom zou dit ook niet bij het Affichemuseum kunnen? Jullie vinden het ook zo leuk dat het Affichemuseum met mooie exposities (zoals nu “Reclame in Nederlands-Indië”) in bijvoorbeeld media als de Volkskrant en het NRC komt en onze stad promoot…. Steun ze dan ook!
De Hoornse musea, die sinds enkele jaren samenwerken, zie ook www.hoornmuseumstad.nl , hebben recent besloten om ter promotie van die Hoornse musea volgend jaar met een heuse MuseumKrant uit te komen die huis-aan-huis in heel West-Friesland wordt verspreid. En voor bezoekers aan onze regio op tal van plekken wordt neergelegd. In ieder geval 2 maal per jaar moet deze Hoornse MuseumKrant verschijnen. Maar als Hoorn straks nog maar 4 of zelfs 3 musea overhoudt wordt het begrip Museumstad wel erg uitgehold. Dat zou jammer en dom zijn.
Ik lees net de reactie van B&W van 1 november 2013 op een motie inzake de toekomst van het Affichemuseum. Enkele raadsfracties riepen deze week het college op om de onderhandelingen met dit museum te hervatten. Schoorvoetend antwoordt B&W dat men wel bereid is om verder te praten als de term “onderhandelingen” mag worden opgevat als “gesprek”…
Komende week mogen onze volksvertegenwoordigers weer reageren op deze stap van ons college. Bezoek voor de zekerheid maar snel dit mooie museum met nu een expositie met prachtige posters uit ons Indië, ons “tempo doeloe”, zeg maar ’de goede oude tijd’… voor het te laat is….
Hans Stuijfbergen
Reactie: (Juliette Schouten)
5-11-2013, 18:10
Hoorn moet je voelen. Nog even en we voelen Hoorn helemaal niet meer.
Reactie: (Renée Ouwejan)
4-11-2013, 15:07
Totaal eens met Ed Wagemaker:
Hoorn moet je voelen, maar het doet wel zeer.
Ik werk nu een aantal jaren in het Affichemuseum en met veel, soms iets minder, plezier.
Het valt me op dat het aantal bezoekers toeneemt en dat is grotendeels te danken aan de prachtige exposities, maar dat komt ook doordat mensen denken- nu kan het nog!
Ik weet niet hoe sommige mensen erbij komen dat het Affichemuseum niet zoveel ruimte nodig heeft.
Kom eens kijken, zou ik zeggen...
Een huurwaarde van 80.000 is naar mijn mening absurd. Heeft die expert wel gelet op het achterstallig onderhoud?
In simpele bewoordingen:
bennen ze nou helemaal van de ratten besnuffeld?
Reactie: (Jan van Leek)
4-11-2013, 12:53
Dat ben ik met je eens @Ed Wagemaker dat het Affichemuseum een prachtige toegevoegde waarde heeft. Met enige goede wil en creativiteit kan het een prachtige aanvulling zijn voor het Museum van de 20e Eeuw. Maar ook zullen er ook meer kijkers voor de affiches zijn. Dat heeft @Jeroen Vogel heel goed gezien waarvoor complimenten aan hem.
Reactie: (ed wagemaker)
4-11-2013, 09:10
Ondanks een beperkt aantal bezoekers, heeft het Affichemuseum in de afgelopen 11(!) jaar laten zien dat het museum van grote toegevoegde waarde is voor Hoorn en Westfriesland. Vele publicaties in dag- en weekbladen, regionaal, landelijk en zelfs internationaal leveren veel publiciteit op voor de stad. Omgerekend in reclamemillimeters is dat veel geld waard. Financiële ondersteuning voor dit soort instituten is onontbeerlijk, maar vooral goed besteed. Hoorn moet je voelen. Ja, maar dat doet wel zeer.
Reactie: (Martien Schurink)
4-11-2013, 00:08
Zo'n beetje alle overdenkingen in deze aardige column over de benarde positie van hett Affichemuseum heb ik namens de PvdA-fractie verwoord in een tijdens de begrotingsvergadering van dinsdag jl. Ingediende motie. Strekking van deze motie: college, laat alsjeblieft niet gebeuren dat het Affichemuseum uit Hoorn vertrekt en ga subiet met het bestuur van dit unieke culturele instituut om de tafel. Inmiddels heeft het college laten weten dat het de motie zal uitvoeren. Overigens is niet gezegd dat het museum daarmee is gered. Maar hopelijk brengt het de redding wel dichterbij.
Meer over de motie op Facebook, PvdA-Hoorn.
Reactie: (Jeroen Vogel)
3-11-2013, 22:47
@Hans, dank u wel voor de toelichting. Uw museum is het meest voor de hand liggend gezien de thematische overeenkomsten tussen beiden, maar ook als het niet lukt en dat blijkt uit uw relaas, denk ik dat de oplossing wel in de hoek ligt van een ander instituut dat zich over de collectie kan ontfermen als het museum als zelfstandig instituut niet te redden valt. Ik heb er zojuist een poll op losgelaten in het Hoorns/Westfries Open Discussieplatform op Facebook.
Reactie: (Hans Stuijfbergen)
3-11-2013, 22:39
Hoewel het niet aan mij is om met eventuele oplossingen te komen, moet ik nu n.a.v. enkele opmerkingen wel reageren.
Het is wel degelijk een grote collectie, zeker in depot! Ik heb jaren geleden, voor de restauratie van het Oostereiland, de suggestie gedaan om samen op te trekken, maar die beslissing is niet aan mij. Recent informeerden enkele raadsleden bij mij. Ambtelijk of vanuit B&W is mij niets gevraagd. In ons museum is al sprake van ruimtetekort (huren elders al opslagruimte en werkplaats). Leegstaande ruimtes boven ons museum zijn m.i. gezien ingang en bereikbaarheid en kosten niet handig. Maar er moet een oplossing te vinden zijn voor het Affichemuseum.
Reactie: (Jeroen Vogel)
3-11-2013, 22:14
@Jan van Leek, ben met u eens dat het geen grote collectie is, maar wel eentje die veel waarde heeft voor de geïnteresseerde doelgroep. Ik denk dat het er niet zozeer om gaat dat Hoorn 500 musea heeft of 2, maar dat er een rijke variatie is in het gebodene dat verschillende mensen naar de stad trekt. De heer Stuijfbergen kan in dit specifieke geval een oriënterend gesprek voeren met het bestuur van het Affichemuseum. Dit past in het genre van het Museum van de Twintigste Eeuw en ik ben ervan overtuigd dat de postercollectie een absolute verrijking voor dit museum zal zijn. Als het Affichemuseum dan toch gaat sneuvelen, dan het liefste via een samengaan met een solide museum waar veel bezoekers op af komen.
Reactie: (Jan van Leek )
3-11-2013, 21:16
@jeroen vogel heeft een punt. Zoveel ruimte heeft het Affichemuseum niet nodig. Er is zeker geschikte ruimte te vinden om de affiches in het Museum van de 20e eeuw te exposeren. Het zou dit museum en het Oostereiland verder versterken als culturele plek.
Reactie: (Jeroen Vogel)
2-11-2013, 22:24
In het Affichemuseum hangen met name werken die in de 20ste eeuw zijn vervaardigd. Kan er in het uiterste geval een permanente expositie in het Museum van de Twintigste Eeuw komen, om in ieder geval de collectie voor Hoorn Museumstad te behouden?
Reactie: (Sebastiaan Hol)
2-11-2013, 19:28
Gemeente Hoorn - of deze coalitie - is niet de enige gemeente met een dubbelzinnige of hypocriete verhouding tot de musea of de cultuur. in Alkmaar - met Stedelijk en kaasmuseum - heeft een alcoholische wethouder van een populistische lokale partij het initiatief voor een Lucebert Museum de nek om gedraaid. Daarbij nog in de rouwpweriode de nabestaande beledigend. Moet je nagaan, het kan dus nòg erger!
Reactie: (Bert Laan)
2-11-2013, 10:16
Uitermate met je eens, Hans. Aan het begin van de zittingsperiode van deze raad stonden we op de Roode Steen om te demonstreren tegen de voorgenomen cultuurbezuinigingen. We konden toen niet bevroeden dat het zo'n kaalslag ging worden als het nu is.
De wethouderreactie "ik kan niet anders" is er een die de lachlust en de hoon opwekt. Tuurlijk kan ie anders, als ze maar andere keuzes zouden maken. Denk wat je allemaal met 96 miljoen kunt doen....
Ik ben blij met jouw museum, ik kom er a.s vrijdag weer. Ik was afgelopen zondag nog in t Westfries museum, ik ga zéker nog naar het Affichemuseum voor het niet meer kan. En voor de rest? Voor de rest pak ik de trein naar Amsterdam..