COLUMN
Zo nu en dan denk ik terug aan de familie waaruit ik ben voortgekomen. Mijn overgrootouders van mijn vaders kant hadden twaalf kinderen. Ze woonden in één van de vijfhuizen in Lexmond, een klein huisje in een rij van vijf. Mijn grootvader sliep met zijn 11 broers en zussen op zolder, in de winter de rijp op de dekens. Mijn grootvader werkte vanaf zijn tienerjaren en was, net als mijn overgrootvader aannemer. Mijn vader en zijn drie broers en zussen waren de eerste die na de lagere school vervolgonderwijs genoten. Mijn zus en ik hebben tot na ons 25ste jaar op school gezeten.
Opwaartse sociale mobiliteit. De overtuiging dat je kinderen het beter krijgen dan dat je zelf hebt gehad. Als ik terugkijk naar mijn eigen familieverhaal lijkt het zo logisch, maar is het tegenwoordig nog zo logisch? Het perspectief dat toekomstige generaties het beter krijgen lijkt voor in ieder geval een deel van de bevolking steeds verder uit beeld te raken. Wil Tinnemans omschreef het mooi in dagblad Trouw: “Werknemers onderaan de arbeidsmarkt hebben in Nederland een achterstandspositie: een laag inkomen, weinig opleiding, slechte huisvesting in mindere buurten, slechte gezondheid. En dan zijn ze politiek ook nog eens buitengesloten, laten bestuurskundigen Mark Bovens en Anchrit Wille zien in hun boek ’Diplomademocratie’.
Waar dat tot in het uiterste toe kan leiden hebben we gezien, een aantal jaren geleden in de banlieus in Parijs en deze zomer in Londen. Sociale onvrede die zich uit in geweldadige frustratie. Zover is het in Nederland en in Hoorn gelukkig niet, alhoewel er ook in Nederland wel brandjes smeulen. Maar de analyse is relevant. Zeker nu we in een financiële crisis zijn beland en voor enorm belangrijke en grote financiële keuzes staan. Hoe moet Hoorn daar tegenaan kijken, wat is wijsheid? Waar kunnen we op bezuinigen en welke zaken zijn onmisbaar?
De Hoornse coalitie van VVD, VOCH, D’66, CDA en Fractie Tonnaer heeft in navolging van het rijksbeleid haar antwoord klaar: de overheid moet zich terugtrekken, eigen verantwoordelijkheid is het devies en de burger moet zelfredzaam zijn. De vertaling hiervan is dat een ruimhartig armoedebeleid wordt afgebroken, wijkcentra dicht gaan, en op de ondersteuning voor ouderen wordt maar liefst 20% bezuinigd. De openingstijden van de bibliotheken worden beperkt, inloopvoorzieningen voor mensen met een psychische beperking worden gesloten en nu citeer ik de fractievoorzitter van de VVD, mevrouw Van der Ven: de voederbak van subsidies voor het verenigingsleven, sport en cultuur wordt afgeschaft.
Is dit nu het juiste antwoord op de economische en financiële crisis? Ik ben van mening dat dit antwoord ons juist verder van huis helpt. Het is een illusie dat oudere Hoornse inwoners op basis van hun zelfredzaamheid opeens geen behoefte meer hebben aan tafeltje dekje. Het is een illusie om te denken dat GGZ patiënten op basis van hun zelfredzaamheid opeens geen behoefte meer hebben aan een inloophuis. Het is een illusie te veronderstellen dat een zwembad als de Wijzend opeens draait op eigen initiatief. Maar nog ongelukkiger is het verweer dat deze coalitie niet anders kan dan het zwaarste accent leggen op bezuinigingen op juist de sociale taken van de gemeente Hoorn. Het is schrijnend dat deze coalitie zich voordoet als sociaal. Het is een verhaal van schone schijn en van een doekje voor het bloeden. Het wordt tijd dat deze coalitie niet langer verschuilt voor waar ze voor kiest: bovenmatige bezuinigingen op de sociale taken van de gemeente en een bijna hijgerige honger naar extra investeringen in stenen en infrastructuur in een financieel krappe tijd.
Wat je afbreekt, komt niet meer terug. Onverschilligheid voor wie het minder goed getroffen heeft, het uitsluiten van mensen die het individueel niet lukt om aansluiting te vinden, het afnemen van participatie van mensen met een klein en midden inkomen, dit zal ons op den duur allemaal raken met sociale instabiliteit als gevolg. Ik voorspel dat door deze maatregelen de veiligheid in Hoorn juist zal afnemen en dat de kosten voor veiligheidsmaatregelen en repressie met dit beleid alleen maar zullen toenemen.
Dat het ook anders kan is evident. Meer bezuinigen op bereikbaarheid en woonomgeving, meer bezuinigen op openbare ruimte, meer bezuinigen door duurzaamheidsinitiatieven in te zetten. Geen spilzucht, maar matigen in nieuw beleid en nieuwe investeringen. Tunnel uitstellen. En vooral: het sociale cement, dat nu tussen de stenen van onze Hoornse samenleving zit, veel meer ontzien. De crisis is een feit, de wijze waarop we met de gevolgen omgaan is een politieke keuzen.
Judith de Jong
Fractievoorzitter PvdA Hoorn